موزه، رسانه است؟!
بدون هیچ شک و تردیدی وجود موزه به عنوان یک نهاد فرهنگی در اجتماع بسیار ضروری است. فرهنگ هر جامعه یک مفهوم کلی است و تمامی ارزش ها و یافته های معنوی مردمان آن جامعه را در برمی گیرد.
موزه به طور کلی فرهنگ و میراث هر قومی است که از پیشینیان بر گرفته شده و در آن تغییراتی داده شده و به نسل های بعد انتقال یافته است. فرهنگ ها و تمدن ها مانند انسان سه مرحله تکامل دارند، به این معنا که زاده می شوند، کودکی و نوجوانی دارند، کمال می یابند و به پیری می رسند و بالاخره از میان می روند.
موزه، خاصیت فرهنگ ها و تمدن های پویا را از فرهنگ های دیگر می گیرد و آنچه زائد است را دور می ریزد.. به طور کلی، موزه یا آثارخانه به مکان خاصی که در آن مجموعه ای از آثار باستانی و صنعتی و اشیاء با ارزش را به معرض نمایش می گذارند، گفته می شود. از سوی دیگر، رسانهMedia)) نیز دارای یک ویژگی اساسی است که سعی دارد پیامی را به مخاطب خویش ارائه دهد. امروزه رسانه در لغت به معنی رساندن است و به آن دسته از ابزارهایی گفته میشود که انتقال دهنده پیام باشد. رسانه از تمدن های جدید به وجود آمده و مورد توجه قرار گرفته است، ضمن اینکه رسانه ها می توانند محتوای پیام را به مخاطبان انتقال دهند. رسانه ها در شرایط کنونی یکی از مهمترین دستاوردهای پیشرفت بشری و یکی از با ارزشترین وسیله های آگاهی رسانی همگانی هستند که پیوسته و با سرعت طبق نیازمندی متقاضیان در حال گسترش و توسعه اند.با توجه به این تعاریف، اکنون موزه ها نیز در زمره رسانه ها طبقه بندی می شوند. چراکه، موزه مکانی است که پیام هایی را به مخاطبان و بازدیدکنندگان انتقال می دهد.
بر این اساس، در مورد موزه های ایران می توان گفت که از میان کارکردهای ذکر شده موزه، آن میزان که بر گردآوری و حفظ و نگهداری اشیاء تاکید می شود، نمایش آثار و مولفه های حاکم بر نحوه نمایش آثار و نحوه روبرو شدن مخاطب با موزه و آثار آن و نوع رابطه موزه با مخاطب مورد توجه قرار نمی گیرد.
این در حالی است که امروزه کارکردهای موزه از حفظ و نگهداری و حتی نمایش صرف آثار و اشیاء فراتر رفته و از کارکردهای آموزشی، اطلاع رسانی و آگاهی بخشی موزه ها در نسبت با مخاطبان موزه صحبت می شود. این کارکرد جدید موزه را می توان کارکرد رسانه ای آن در نظر گرفت و از موزه به عنوان یک "رسانه " یاد کرد. رسانه ای که مطابق نوع آثار به نمایش درآمده، نحوه به نمایش درآمدن آثار، طراحی بنا و فضای داخلی موزه، نورپردازی و… متناسب با اهداف موزه "پیام"هایی را تولید و به مخاطبان و بازدیدکنندگان، ارسال می کند. اما چه کنیم تا میزان استقبال مردم از موزه بیشتر و بیشتر شود. در درجه اول باید بپذیریم که در خصوص اهمیت موزه و انتقال آن به نسل جوان کاری نکرده ایم و آنها آشنایی چندانی با موزه ندارند که این معضل باید از طریق فرهنگ سازی و تبلیغات احیا شود. باید در کنار احیای این فرهنگ به گرانی بلیت ورودی موزه ها، برخوردهای نا متناسب برخی از مسئولان موزه ها با مخاطب و ...... هم اشاره ای داشت و در جهت اصلاح آنها گام برداشت.
